لطفا" بر روی مسائل خود جفت‎پا نپرید!

گاهی به جای اینکه مساله‎ای را به‎درستی حل کنیم، آن را از نقطه‎ای به نقطه دیگر منتقل می‎کنیم. نقل است تاجر فرشی در زیر یكی از زیباترین فرش‎های خود، متوجه یک برآمدگی‎ شد. وی به‎سرعت برای از بین بردن برآمدگی مذکور بر روی آن پرید و برای لحظاتی آن را محو كرد؛ اما در كمتر از چند ثانیه، برآمدگی از قسمت دیگر فرش سربرآورد. تاجر دوباره بر روی برآمدگی جدید پرید تا كاملا محوش كند، اما باز هم برآمدگی جلوتر رفت و این مسئله به دفعات تكرار شد، تا اینكه در نهایت تاجر مجبور شد فرش را بلند كند و در زیر آن، ماری عصبانی را مشاهده کرد!

علاقه‎مندم عنوان این رویکرد غلط حل مسئله را با الهام از این داستان، "جفت‎پا پریدن روی مساله" بگذارم. راه‎حل‎های ارائه شده برای تعدادی از مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اطرافمان، به‎نحوی جالبی دچار چنین آفتی هستند. گاهی‎وقت‎ها به این می‎اندیشم که تعداد قابل توجهی از مدیران در کشور ما، به جای هنر "حل مساله"، بیشتر آراسته به مهارت "انتقال مسئله" هستند. اجازه بدهید در این زمینه مثالی بزنم.

زمانی که پلیس برای مبارزه با اراذل و اوباش، جفت‎‎پا بر روی آن‎ها در برخی از محلات تهران می‎پرد، بخشی از مسئله زیر پای پلیس گیر می‎کند (بازداشت تعدادی از اراذل و اوباش)، اما بخش قابل توجهی از آن به شکل یک برآمدگی جدید، خود را در قالب کاهش ضریب امنیت کمربند حاشیه‎ای تهران (مانند اسلامشهر، پاکدشت، ورامین و مواردی از این‎دست) نشان می‎دهد. زیرا وقتی پلیس به منطقه تجمع اراذل حمله می‎کند، موفق به دستگیری همه آن‎ها نمی‎شود. درنتیجه گروهی از این افراد محل اقامت خود را ترک کرده و تا آرام شدن اوضاع، به منطقه‎ای نه چندان دور نقل‎مکان می‎کنند و کجا بهتر از کمربند حاشیه‎ای شهر تهران. این افراد زمانی که به جای جدید می‎روند، رذالت‎های خود را نیز به‎همراه می‎برند و مشکلاتی را برای منطقه جدید خود ایجاد می‎کنند. در نتیجه زمانی که شما به جای تمرکز بر پروسه‎های مستمر امنیت داخلی (منظور در اینجا امنیت ملی نیست)، بیشتر بر روی پروژه‎های موقت ایجاد امنیت متمرکز می‎شوید، به‎وجود آمدن چنین تبعاتی دور از انتظار نخواهد بود.

گاهی مسائل پیش‎روی ما همانند سطل رنگی هستند که جفت‎پا پریدن روی آن‎ها، منطقه بزرگی از اطراف‎مان را رنگی خواهد ساخت!

مهدی شامی زنجانی (عضو هیات علمی دانشگاه تهران)

کانال تلگرامی ما

https://telegram.me/joinchat/CpyMq0BT2QhELQqOq49UFg